Przetrwałam. Życie ofiary Josefa Mengele Evy Mozes Kor i Lisy Rojany Buccieri to przede wszystkim kolejne świadectwo okrutnych czasów II wojny światowej. To dowód na to jak bezlitosny potrafi być człowiek dla innego człowieka. Autorka – Eva Mozes Kor – relacjonuje rok życia, który spędziła ze swoją siostrą bliźniaczką Miriam w Auschwitz. Wraz z całą swoją rodziną została deportowana do obozu koncentracyjnego z rumuńskiej wioski Portz (tuż przy granicy z Węgrami). W czasie selekcji wraz z siostrą została przydzielona do laboratorium Josefa Mengele (Anioła Śmierci), który prowadził doświadczenia na rodzeństwach bliźniaczych. Przeprowadzał na nich nieludzkie eksperymenty: odcinał kończyny po to, aby przyszyć je bliźniakowi, zszywał ramionami, usuwał genitalia, wstrzykiwał kolory do oczu, robił śmiertelne zastrzyki doprowadzając do straszliwych agonii dzieci.
Przetrwałam… to 13 rozdziałów opowiadających przede wszystkim o miłości i woli przetrwania. Co ciekawe, książka pani Evy jest książką łagodną, nie ma w niej nienawiści, rozpaczy czy chęci zemsty. Jest to literatura przeznaczona do edukacji dzieci i młodzieży (opracowanie tomu to zasługa Lisy Rojan Buccieri, która jest autorką wielu książek dla dzieci). Specyficzność książki polega na łagodnym przekazywaniu okrutnych, ale bardzo istotnych, informacji. Wszystko, o czym opowiada autorka, ułożone jest w doskonałą prozę wpisującą się w potrzebę najmłodszych czytelników. Co, oczywiście, nie dyskwalifikuje pozycji jako lektury dla dorosłych. Jest taki nadzwyczajny fragment w książce. Część o szkole. Autorka subtelnie przekazuje dorosłemu czytelnikowi jak bardzo okrutne stają się dzieci pod wpływem dorosłych, z kolei tym młodszym odbiorcom przytacza zadanie matematyczne, które musiała rozwiązać jako dziewięciolatka: „Jeśli masz pięciu Żydów i zabijesz trzech, to ilu zostanie?”.
Książka jest relacją. Bardzo dosłowną. Nie znajdziemy w niej długich opisów dni lub nocy w obozie. Są fakty. Jest to sprawozdanie z jednego roku życia dwóch dziesięcioletnich dziewczynek. Pojawiają się nazwiska, daty i konkretne miejsca. Kilka stron zajmują też ocalałe zdjęcia: rodziny autorki, przyjaciół oraz fotografie z Auschwitz.
Eva Mozes Kor z siostrą Miriam są założycielkami organizacji CANDLES (Children of Auschwitz Nazi Deadly Lab Experiments Survivors), która zrzesza dzieci, które przeżyły doświadczenia doktora Mengele. Jest też edukatorką, wykładowczynią tematów związanych z Holocaustem i przebaczaniem. W roku 1995 w mowie, którą wygłosiła w Auschwitz, wybaczyła nazistom i doktorowi Mengele, co dziwi bardzo, zważywszy na fakt, że przez niego zmarła jej siostra bliźniaczka. W obozie wstrzyknięto jej substancję, która zatrzymała rozwój nerek Miriam. Wiele lat po wojnie Eva oddała jej swoją nerkę, jednak mimo tego Miriam umarła.
Fascynujący jest fakt, że mimo swoich przeżyć w czasie wojny – naziści zabili całą bliższą i dalszą rodzinę autorki, wygnali ją z rodzinnego miasteczka, z Rumunii – Eva potrafiła wybaczyć. Mało tego, o wybaczaniu mówi przez całą swoją książkę.
Ula Orlińska-Frymus
Autor: Eva Mozes Kor, Lisa Rojany Bucciari
Tytuł: Przetrwałam. Życie ofiary Josefa Mengele
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Miejsce: Warszawa
Rok: 2014
Liczba stron: 160
