Emily z wrzosowisk

bronte_2195646bWbrew pozorom sióstr Brontë nie było trzy, a pięć: Charlotte, Emily, Ann, Maria i Elisabeth. Jednak to właśnie trzy przeszły do historii literatury. Można się oczywiście zastanawiać, czy – gdyby Maria i Elisabeth zostały wyleczone z gruźlicy i przeżyły – zostałyby pisarkami. Nie da się ukryć, że atmosfera, w jakiej dorastało się to rodzeństwo, świetnie wpływała na rozwijanie wyobraźni i pozwalała uciekać w swoje światy.

Siostry –  wraz ze swoim bratem Patrickiem Branwellem – wychowywały się na plebanii w Haworth. Ich ojciec był pastorem, a matka zmarła wieku 38 lat. Parafię, położoną w hrabstwie York, otaczał niezwykły krajobraz pełen wrzosowisk. Poza zachęcającym do marzeń widokiem z okien domu ogromny wpływ na pisarstwo sióstr miała  na pewno także szkoła. Ubogim dziewczynom, takim jak one, nie gwarantowano doskonałej edukacji, a jedynie przygotowanie do pracy. Jedyną ofertą, jaka na nie czekała, była oczywiście profesja guwernantki. Cowan Bridge School, do której chodziły dziewczyny, była prawdziwą szkołą przetrwania. Nieogrzewane sale, lodowata woda, spanie we dwie na jednym łóżku, głodowe racje żywieniowe czy karanie biciem za najmniejsze przewinienia były codziennością. Takich warunków podczas wybuchu epidemii gruźlicy nie przeżyły Maria i Elisabeth. Co ciekawe, siostry Brontë nie miały żadnego towarzystwa i aż trudno uwierzyć, że historie i postaci, które stworzyły na kartach swoich powieści, zaistniały jedynie w ich głowach i wynikały z obserwacji rodzinnego życia. W tym miejscu należy więc wskazać kolejną inspirację dla męskich bohaterów ich prozy, czyli brata. Bez niego na pewno nie byłoby tak wyrazistych  charakterów jak Heathcliff czy Rochester.

Emily Brontë jest autorką tylko jednej powieści – „Wichrowe Wzgórza”  (1847 rok) – książki, którą wydała pod męskim pseudonimem. Tak zresztą zrobiły wszystkie siostry, ich twórczość ukazała się pod nazwiskiem trzech braci: Currer, Ellis i Acton Bell. I w tym momencie tak naprawdę zaczyna się ciekawa opowieść o Emily – nie  chciała ona bowiem być utożsamiana z Elisem Bellem (tym nazwiskiem podpisano „Wichrowe Wzgórza”). Sygnowana nazwiskiem Emily Brontë powieść ta została dopiero po śmierci autorki (?). Znak zapytania z nawiasie ostawiłam bardzo świadomie, ponieważ do dziś badacze zadają pytanie o autorstwo książek sióstr Brontë. Trop, jakim podążają, kieruje ich jednak w stronę tezy, iż to Charlotte jest autorką wszystkich tekstów, które po śmierci sióstr podpisywała ich nazwiskami. Rękopisy tekstów nie istnieją, a ich pierwszy wydawca twierdził, że były pisane jedną ręką – na każdym znajduje się ten sam charakter pisma.

Biografia sióstr Brontë jest pełna białych plam, niedomówień i tajemnic. Wszystko, co o nich wiemy, pochodzi jedynie ze „Szkiców autobiograficznych” Charlotte  i jej biografii napisanej na zamówienie ojca, więc mocno wybielonej. Nie ma jednak wątpliwości, że Emily była bardzo introwertyczna i nie pisała – uwielbiała za to malować. Prawie nie wychodziła z domu. Skąd więc miałaby czerpać wiedzę potrzebną do napisania takiej powieści jak „Wichrowe Wzgórza”?

Emily zmarła w 19 grudnia 1848 roku, w wieku zaledwie 30 lat na gruźlicę płuc. Czy rzeczywiście nie napisała „Wichrowych Wzgórz”, a tylko Charlotte przypisała jej autorstwo, by zabezpieczyć ją finansowo na wypadek śmierci ojca? Nie wiadomo. Nie ma jednak wątpliwości, że zarówno twórczość, jak i biografia sióstr Brontë fascynują nawet po 150 latach.

About the author
Anna Godzińska
Ukończyła studia doktoranckie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autorka tekstów o miłości poza fikcją w magazynie Papermint oraz o literaturze w Magazynie Feministycznym Zadra. Fanka kobiet - artystek wszelakich, a przede wszystkim molica książkowa;)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *