Dziedzictwo gwiazd. Antologia fantastyki

dziedzictwo gwiazd antologia fantastykiJeśli spodziewacie się opowiadań, w których błękitne smoki zieją lodem, Ziemia przeżywa inwazję tajemniczych istot z kosmosu, królewska intryga idzie w parze z brawurową walką na miecze, a wyrafinowana zemsta androidów przeistacza się w globalną katastrofę, to należy odrobinę zmienić nastawienie. Choć zachowała się w antologii namiastka klasycznej Nibylandii i małe co nieco wybornej science-fiction w wersji saute, większość – z trzydziestu trzech tekstów – to luźne wariacje na temat fantastyki. Szeroka problematyka to domena tego zbioru i mimo że mieszanie wielu smaków w jednym garze wydaje się na pierwszy rzut oka wątpliwe, da się z literackiego miszmaszu wydobyć apetyczne kąski.

Wystarczy na przykład szczypta humoru i proste fabularnie opowiadanie Tomasza Dudzińskiego przyjemnie zapada w pamięć. „Szkopuł” jest bez wątpienia jednym z najlepszych tekstów antologii, a wszystko za sprawą idealnego wyczucia absurdu. Wyraźną nutką pikanterii odznacza się kolejna znakomita historia, tym razem autorstwa Witolda Jabłońskiego, o sugestywnym tytule „Kochali się we troje” – figlarne ujęcie dworu, polityki i konfrontacji cywilizowanej myśli z barbarzyńskim ciemnogrodem. Jabłoński nie rzuca słów na wiatr, nazwy stronnictw i zmyśleni bohaterowie mają wyraźne analogie w realu.

Na uwagę zasługują także oba opowiadania Luizy Dobrzyńskiej. Po udanym debiucie „Duszy” otwierającej trylogię science-fiction, autorka publikuje w swojej antologii dwa horrory. Wytłumaczenia zaistniałych dziwnych zjawisk tam nie znajdziecie, ale porcję równo skrojonej fabuły owszem, i to z zachętą na dokładkę. Zwłaszcza delikatnie drastyczny „Bóg nieumarły” byłby idealny do zrównoważenia wieczornej dobranocki, bo to trochę taki Scooby-Doo i nawiedzone muzeum, ale bez psa i w stylu hard.

Antologię kończy wyrazisty akcent trzech dobrych opowiadań science-fiction. Na pakiet składają się: „Antykryminał” Tomasza Korbka gładko nawiązujący do prozy Stanisława Lema, Sebastiana Uznańskiego „Z ciemności i ognia”, czyli łowca nagród przyjmujący zlecenie na galaktycznej pipidówce i „Przestrajacze” Konrada Sternala – świat pełen niewypowiedzianego przerażenia, sensualny, bardzo intensywny, trochę w wielkim stylu Janusza Cyrana.

Szeroki wybór, bo przecież kilkudziesięciu tekstów o zupełnie odmiennej tematyce równa się niestety dużemu rozstrzałowi umiejętności pisarskich autorów. Część opowiadań wprawia w mniejszą bądź większą konsternację, podczas gdy ta mocna dziesiątka najlepszych jest siłą napędową zbioru. Obok twórców przeciętnych znajdują się ci wybitnie niezdolni. W niektórych miejscach rażą błędy, które nie powinny były przejść nawet przez wstępną korektę. Niedopracowanie idzie tu w parze ze sporadycznymi skokami poziomu literackiego. Wysoka amplituda artyzmu tekstów wprawia w zakłopotanie i implikuje pytanie o sens i motyw przewodni antologii.

Bo poruszanych problemów jest tu wprost niemiara i łatwo się zgubić w labiryncie różnorodności. Zwłaszcza jeśli w jednym z tekstów czytamy całkiem składne studium depresji, natomiast niedługo po tym drugorzędną satyrę na ZUS. A między wspomnianymi opowiadaniami odnajdziemy jeszcze historię alternatywną odkrycia Ameryki Południowej, podróż w czasie, science-fiction w ujęciu socjologicznym i wspomniany epizod w nawiedzonym muzeum. Jeśli komuś mało, to może sobie niedobór skompensować równoległym do realnego świata magicznym wymiarem i kotem czarodziejem, adaptacją mitologii nordyckiej czy historią obyczajową piekielnego panteonu. Wszystko w odmiennej stylistyce i na zupełnie różnym poziomie. Dla niewybrednych i niestrudzonych poszukiwaczy fabuł pozycja w sam raz.

Ewa Jezierska

Ocena: 3/5

Tytuł: Dziedzictwo gwiazd. Antologia fantastyki

Redakcja i wybór tekstów: Krzysztof P. Nowak, Luiza Dobrzyńska

Autorzy: Andrzej Zimniak, Witold Jabłoński, Andrzej Ziemowit Zimowski, Tomasz Dudziński, Sebastian Uznański, Przemysław Borkowski, Jarosław Urbaniuk, Krzysztof P. Nowak, Luiza Dobrzyńska, Małgorzata Skwarek-Gałęska, Magdalena Cybulska, Inesa Kruszka, Magdalena Pioruńska, Alicja Pawłowska, Mariusz Moryl, Wojciech Kulawski, Marek Nowak, Dariusz Staniszewski, Dariusz Zajączkowski, Tomasz Obłuda, Konrad Sternal, Henryk Tur, Marcin Żółtowski, Robert Cierlik, Leszek Siemiński, Michał Procner, Tomasz Korbek, Janusz A. Mróz

Okładka: miękka

Liczba stron: 546

Data wydania: grudzień 2012

Wydawnictwo: Związek Literatów Polskich

About the author
Ewa Jezierska
studentka kulturoznawstwa. Pasjonatka polskiej fantasy. Aktualnie mieszka w Warszawie, blisko nadwiślańskiej plaży, gdzie spędza swój czas wolny. Współpracuje z Księgarnią Warszawa oraz kolektywem fotograficznym Gęsia Skórka. Okazjonalna graczka Warcrafta i miłośniczka scrabbli.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *