Wieczność jest dla nas za długa. To nie skala dla mężczyzn i kobiet. My żyjemy wedle innych, drobniejszych miar, lecz snujemy opowieści (s. 694).
Znane są legendy o bohaterach wpływających na losy świata odważnymi czynami. Ich niezłomność i męstwo są zawsze nagradzane, a bardowie jeszcze przez wiele wieków śpiewają o nich pieśni. Jednak czasem wystarczy przypadkowy wybór, by odmienić bieg historii. „Dzieci ziemi i nieba” autorstwa Guya Gavriela Kaya w niesamowity i skomplikowany sposób ukazuje, jakie znaczenie może mieć zwykły człowiek w obliczu konfliktów i intryg wielkich imperiów.
Jest to opowieść o ludziach pozornie niemających ze sobą nic wspólnego. W Senjamie, cieszącym się złą sławą pirackim miasteczku, mieszka Danica Gradek, której sensem życia jest zemsta. Przed laty Aszyryci spalili jej wioskę, zamordowali rodzinę i uprowadzili młodszego brata. Pragnie ich pomścić, zabijając każdego napotkanego niewiernego. Nie wie, że jej brat Neven nie zginął, ale został wybrany, by przejść żołnierskie szkolenie w znienawidzonej przez dziewczynę armii. Teraz ma on inne imię, a jego największym marzeniem jest zdobycie chwały w nieuchronnie zbliżającej się wojnie. Tymczasem w Republice Seressy młody malarz Pero Villani otrzymuje propozycję mogącą odmienić jego marną egzystencję. Musi wyruszyć na wschód, aby namalować portret wielkiego kalifa, choć może to kosztować go życie. Płynie statkiem dowodzonym przez Marina Djivo, kupieckiego syna, pragnącego dla siebie czegoś więcej, niż przeznaczył mu los. W podróży towarzyszy mu również fałszywe małżeństwo wysłane z misją szpiegowską. Drogi wszystkich tych ludzi przetną się, gdy wybuchnie wojna.
Ścieżki życia bohaterów są ze sobą splecione jak nici gobelinu. Pozornie małe działanie ma tu konsekwencje odbijające się echem w czasie oraz przestrzeni. Choć książka ta ma wiele postaci, historia każdej jest równie ważna. Ich osobowości, motywy, a także pasje czynią z nich realnych ludzi, którzy żyją i umierają za to, w co wierzą. Nie chodzi tu tylko o religię, lecz również o miłość, zemstę oraz pieniądze.
Akcja „Dzieci ziemi i nieba” dzieje się w alternatywnej rzeczywistości, wzorowanej na renesansowej Europie. Występują tu miasta oraz kraje takie jak: Wenecja, Chorwacja i Imperium Osmańskie, a wszystkie pojawiają się pod nowymi nazwami stworzonymi przez autora. Na początku książki figuruje lista najważniejszych bohaterów, co pomaga w rozeznaniu się w mnogości użytych imion. Narracja jest wieloosobowa, z częstymi przeskokami z jednej postaci do drugiej. Punkt widzenia zmienia się płynnie, od czasu do czasu przerywany spostrzeżeniami bezstronnego obserwatora. Jego liczne aluzje do tego, co się dopiero stanie, pozwalają zorientować się, jak potoczą się losy niektórych osób. Czasami opis zdarzenia trzeba przeczytać kilkakrotnie, ponieważ wielu bohaterów pragnie opowiedzieć je z własnej perspektywy.
Choć jest to powieść fantasy, magia oraz inne zjawiska paranormalne występują w niej bardzo rzadko. Jednym z najbardziej tajemniczych wątków są rozmowy Danicy z jej zmarłym dziadkiem. Takie momenty ciekawie urozmaicają historię, ale brakuje dokładnego wyjaśnienia, jak są w ogóle możliwe. Niewykluczone, że powinno się je tłumaczyć wiarą i religią, lecz to już zależy od czytelnika. Tempo książki jest bardzo wolne, szczególnie pierwsze kilka stron wydaje się trochę nudne. Nie należy jednak pomijać jakiegokolwiek akapitu, ponieważ w ten sposób można przegapić cenne informacje. Istotne jest to, że wraz z rozwojem fabuły wszystko układa się w spójną całość.
„Dzieci ziemi i nieba” autorstwa Guya Gavriela Kaya to zachwycające dzieło, przesycone ważnymi przesłaniami i tematami. Nie jest to powieść dla każdego, szczególnie osoby nastawione na typową fantastykę mogą się srodze zawieść. Jednak niesamowity renesansowy klimat, intrygi i spiski polityczne, a także niezwykła podróż sprawią, że oderwanie się od tej historii będzie niemal niemożliwe. Pisarz w piękny sposób przypomina czytelnikowi, że w rzeczywistości nie wiemy, co wyniknie z naszych wyborów i którędy pobiegną nasze ścieżki życia.
Kinga Jurczyk
Tytuł: Dzieci ziemi i nieba
Autorki: Guy Gavriel Kay
Liczba stron: 712
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Rok wydania: 2021