Bogaty panteon hinduski nie składa się jedynie z bóstw i służących im mędrców. Kiedy stworzono już cały wszechświat, Brahma postanowił odpocząć, a władzę przekazał bogom oraz ich starszym braciom demonom, zwanym Asurami. Termin asura znaczy ‛poszukujący mocy’ lub ‛spragniony mocy’. Często porównywani do greckich tytanów, byli błędnie uważani za zwykłe demony. Naprawdę swoją potęgą i pochodzeniem dorównywali chrześcijańskim upadłym aniołom. Podobnie jak one też są bytami duchowymi o mniejszej mocy niż boska, ale większej niż ludzka. Asurowie mogą więc występować w postaci ludzkiej bądź w formie duchowej jako demoniczne istoty.
Poza tym posiadali oni wiedzę o tajemnej magii i strzegli niezmierzonych bogactw w mieście Tipura. Do pewnego momentu żyli tam dostatnio i zgodnie, przestrzegając ustanowionych reguł. Potem pycha wdarła się do ich umysłów i porzucili narzucone im z góry prawa. Ogromna wiedza połączona z przewrotną inteligencją nakłoniła ich do zła i rozpoczęli walkę z bogami. Za to wygnano ich z niebios, ale nie stracili swoich mocy. Skierowali więc swoją uwagę ku napojowi nieśmiertelności. Ich celem stało się wykradzenie go bogom. Tak oto rozpoczęła się odwieczna walka między bogami i ich starszymi braćmi.
Inną odmianą demonów hinduskich są rakszasowie. Ich domy to opuszczone drzewa, zapomniane jaskinie i odległe stoki górskie. Ich twarze mają kolor miedzi, a włosy są czerwone jak ogień. Przerażającego obrazu dopełniają przekrwione oczy, długie języki i wystające kły. Demony te bywają bardzo niebezpieczne, ponieważ znają się na magii i nauczyły się przybierać dowolną postać. Sprowokowane pożerają ludzi i doprowadzają do zakłócenia ceremonii ofiarnych. Symbolizują mroczną naturę tamas, czyli taką, w której przeważa nienawiść. Zadaje ona innym niezgodne z dharmą rany, doprowadza ludzi do niewyobrażalnego cierpienia. Rodzaj żeński tych demonów nazywano rakszasi.
W indyjskich mitach rakszasowie z początku służyli Brahmie, bogowi-stwórcy, jako strażnicy cennych pierwotnych wód ziemi, ale się od niego odwrócili. Wskutek postępującej w nich degeneracji zaczęli dokonywać gwałtów na kobietach i pić ich krew. Poza tym wydawali z siebie okropne ryczące dźwięki, a kiedy zabijali zwierzęta lub ludzi, rozrywali ciała w bardzo nietypowy, makabryczny sposób. Najbardziej znanym przedstawicielem rakszasów jest Rawana, król Lanki, który porwał Sitę, małżonkę króla Rama. Te skomplikowane perypetie miłosne są tematem słynnego eposu Ramajana. Historia Rawany podkreśla jedynie wszelkie negatywne cechy rakszasów jako złych demonów, mogących też inkarnować się w ludzkich ciałach. Część hinduskich grup kulturowych zabrania nawet wymawiania nazwy rakszas, gdyż może to wywołać złego ducha.
Demonami, które głównie pojawiają się na polach walki po wygranej bitwie, są peje i ich żeńskie odpowiedniki pejmahalir. Wykonują taniec zwycięstwa, strasząc tych, którzy przeżyli, odrażającym wyglądem – z ich ust sączy się wydzielina z ciał zmarłych nieprzyjaciół i ich słoni. Najgłupszymi demonami są pretowie, czyli duchy zmarłych, którzy odeszli pozbawieni ostatnich rytuałów. Można na nie trafić na polach kremacji, gdzie robią wokół siebie dużo hałasu i nieustannie się kłócą. Nocami na polach błąkają się zaś bhuowie, czyli duchy tragicznie zmarłych ludzi. Wśród trupów przechadzają się wetalowie – wampiry spragnione ludzkiej krwi.
Na zakończenie, aby odpocząć od tych strasznych wizji, zabieram was w podróż do tajemniczego Królestwa Patali, mieszczącego się tuż pod powierzchnią ziemi. To kraina wiecznej rozkoszy, podzielona na siedem mniejszych królestw – każde ma swojego władcę i przypisanych mu mieszkańców. Między innymi spotkamy tam olbrzymów: Daitjów i Danawów. Patala nie jest jeszcze piekłem, nie jest nawet jego przedsionkiem. Zamieszkujące ją demony są raczej praktycznie nastawione do życia i niezbyt interesują się światem ludzi, w przeciwieństwie do ich cmentarnych kuzynów.
Magdalena Pioruńska
