Czerwona szopa – Ota Hofman

Czerwona szopaLiteratura dla dzieci dzieli się na błahe bajeczki i na książki, które powinni przede wszystkim przeczytać dorośli. Tak się złożyło, że dorastając ludzie gubią gdzieś swój dawny sposób pojmowania zjawisk i dlatego nie potrafią potem zrozumieć własnych dzieci. Wydaje się im, że wystarczy zarzucić pociechę zabawkami i ma się ją z głowy. A potem dziwią się, że dziecko wyrasta na kogoś całkowicie im obcego. Ota Hofman, czeski pisarz z okresu socjalizmu, jak mało który rozumiał dziecięcą duszę i w swoich książkach starał się przybliżyć ludziom świat ich własnego potomstwa, uświadomić czego dzieciom naprawdę potrzeba do szczęścia. Jedną z takich książek jest „Czerwona szopa”.

Mały Misza mieszka razem z rodzicami w stolicy socjalistycznej Czechosłowacji, w dzielnicy Zyżków. Jego ojciec jest adwokatem, a matka pielęgniarką w jednym z miejskich szpitali. Prześladowany przez kolegów i zaniedbywany przez zajętych własnymi sprawami rodziców chłopak zamyka się we własnym świecie, gdzie królują kosmonauci, zamaskowani bohaterowie ze szpadą i inne postacie z przeczytanych książek. Pewnego dnia ojciec Miszy dostaje przydział na samochód. Okazuje się to punktem zwrotnym w życiu chłopca. Poszukując garażu jego rodzice trafiają do posiadacza odpowiedniej do tego celu szopy, byłego zapaśnika cyrkowego, a obecnie starego i schorowanego gazeciarza. Misza zaprzyjaźnia się z nim. Edward Andrys , zwany kiedyś Grizzly, staje się dla niego kimś w rodzaju przyszywanego dziadka, wciąga go do swojego świata, namawia do pomocy przy sprzedaży gazet i uczy zapaśniczych chwytów, które pozwalają mu wreszcie uwolnić się od szkolnych łobuzów. Misza ma teraz tylko jedno zmartwienie – staruszek zbiera pieniądze na własny pogrzeb i twierdzi, że gdy będzie miał wystarczającą sumę, wtedy umrze…

Cienka książeczka Oty Hofmana jest w Czechach i na Słowacji kultową pozycją w literaturze dziecięcej. Opowiada o przyjaźni bardzo trudnej, bo pokonującej przepaść międzypokoleniową – o przyjaźni między małym, samotnym chłopcem a starym, opuszczonym przez własną rodzinę mężczyzną. Obaj znajdują w niej to, czego najbardziej im w życiu brakowało: świadomość, że są komuś naprawdę potrzebni. Chłopiec ma wreszcie kogoś z kim może o wszystkim porozmawiać i kto ma dla niego czas. A stary cyrkowiec pojmuje nagle, że nie musi już czekać na śmierć, bo życie ma mu jeszcze dużo do zaoferowania. Ota Hofman nakreślił ich postacie we wzruszająco czuły, choć powściągliwy sposób, tak że nie sposób jest czytać, nie mając ich przed oczami jak żywych. Na uwagę zasługuje też atmosfera socjalistycznego państwa, w którym nie wszystko jest dostępne i gdzie istnieje mnóstwo ograniczeń, o jakich już dziś nie mamy pojęcia.

„Czerwona szopa” to przede wszystkim opowieść o samotności w świecie, gdzie dla większości ludzi wartość mają jedynie rzeczy, to co można kupić za pieniądze. Misza czuje się niepotrzebny rodzicom, Edward Andrys wie, że nie jest potrzebny swoim dzieciom. Chłopiec rozumuje czasem w zaskakująco dorosły sposób, staruszek mimo wszystkich złych rzeczy, które go w życiu spotkały, zachował coś z dziecięcego spojrzenia na świat. Choć dzieli ich kilkadziesiąt lat różnicy, są stworzeni na przyjaciół. Może nie potrzebowali by się siebie nawzajem aż tak bardzo, gdyby nie byli tacy samotni. Pewnie wtedy nie mieli by ani okazji, ani ochoty by się poznać bliżej.

Malutka książeczka, po raz pierwszy i ostatni wydana w Polsce w 1974 roku, jest bardzo dobrą lekturą dla dzieci, ale przede wszystkim powinni przeczytać ją dorośli. Myślę, że wiele by zrozumieli.

Luiza Dobrzyńska

Ocena: 5/5

Tytuł: „Czerwona szopa”

Autor: Ota Hofman

Język oryginału: czeski

Okładka: twarda

Rok wydania: 1974

Wydawnictwo: Nasza Księgarnia

 

About the author
Technik MD, czyli maniakalno-depresyjny. Histeryczna miłośniczka kotów, Star Treka i książek. Na co dzień pracuje z dziećmi, nic więc dziwnego, że zamiast starzeć się z godnością dziecinnieje coraz bardziej. Główna wada: pisze. Główna zaleta: może pisać na dowolny temat...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *