W 2008 roku powstał polski serial wojenny, którego fabułę oparto na losach legendarnych Cichociemnych. „Czas honoru” podzielił widzów na ludzi zachwyconych fabularyzowaną wersją historii młodych żołnierzy i tych, którzy nie mogli przeboleć jej niezgodności z faktami. Być może czytelnicy zaliczający siebie do drugiej grupy zwrócili już uwagę na najnowszą książkę Kacpra Śledzińskiego – z pewnością dokładniejszą i bardziej zgodną z rzeczywistością, ale czy przygotowaną z myślą o każdym czytelniku?
„Cichociemni. Elita polskiej dywersji” to kompendium wiedzy na temat działalności grupy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którzy w czasie II Wojny Światowej przechodzili szkolenia z zakresu dywersji, a także wywiadu czy łączności, by następnie skoczyć ze spadochronem na teren okupowanego przez Niemców kraju i – zgodnie ze swoją dewizą – „Wywalczyć Polsce wolność lub zginąć”. Lektura zawiera szczegółową genezę powstania formacji, opis drogi, jaką trzeba było przejść, by móc nazwać siebie Cichociemnym, a także omówienie akcji przeprowadzanych przez żołnierzy na terenie Polski.
Opracowanie stworzone piórem historyka, ale także Polaka, to jednak coś więcej niż „suche fakty”. Ta opowieść ukazuje członków grupy jako ludzi odstawiających na bok osobiste szczęście oraz bezpieczeństwo i stających w obronie ojczyzny. Każdy z nich musiał wykazać się odwagą, siłą charakteru czy wreszcie sprawnością fizyczną – być może właśnie dlatego było ich tak niewielu (do Polski trafiło trzystu szesnastu). Warto jednak wspomnieć, że autor nie przedstawia Cichociemnych jako herosów bez wad. Wśród nich znaleźli się także – wartościowi dla Niemców – zdrajcy.
Pojedynczymi bohaterami książki Kacpra Śledzińskiego są tylko niektórzy z nich – chociaż z pewnością każdy w równym stopniu zasłużył na uwagę. Na szczęście jednak nie liczby czy jednostkowe przykłady, a idee odgrywają w tej pracy główną rolę. Czy autorowi udało się pokazać siłę naszego narodu i jego zdolność do jednoczenia się w obliczu zagrożenia? Wszystko zależy od tego, jak „Cichociemni” zostaną odebrani przez czytelników – jako nudne wypracowanie czy wciągająca powieść?
Nie można jednoznacznie stwierdzić, komu lektura przypadnie do gustu. Z pewnością zwrócą na nią uwagę miłośnicy historii. Najprawdopodobniej nie zawiodą się oni pod względem ilości wiedzy nagromadzonej w książce. Warto jednak, by sięgnęli do niej także ci, którzy na co dzień nie zerkają na półkę z literaturą wojenną. Co może ich zainteresować? Przede wszystkim opisy przeprowadzanych operacji i pojedynczych akcji, czy wreszcie zupełnie niespodziewanych (szczęśliwie lub tragicznie zakończonych) spotkań z wrogiem. Język opracowania nie powinien znużyć, a treść może przyciągnąć. Mimo wszystko nie każdy znajdzie w „Cichociemnych” coś dla siebie. Niektórych być może zmęczą fragmenty dotyczące genezy, innym zabraknie wątków romantycznych. Na szczęście ten, kto wie, czego w niej szuka, nie powinien poczuć się rozczarowany.
Monika Zbozień
Ocena: 4/5
Tytuł: Cichociemni. Elita polskiej dywersji
Autor: Kacper Śledziński
Rok wydania: 2012
Wydawnictwo: Znak
