Kategoria: filozoficzna

Psychoanaliza w cieniu wojny i Zagłady pod redakcją Ewy Kobylińskiej-Dehe

Wiek dwudziesty, poza dwiema wojnami, totalitaryzmami i niesłychanym w ludzkich dziejach skokiem technicznym, przyniósł ze sobą także zjawisko wykorzenienia. Co interesujące, niemal w równym stopniu dotyczyło ono ludzi, jak i ich niematerialnego dziedzictwa: tradycji, idei, intelektualnych prądów. Stało się tak z różnych przyczyn, z których najważniejsze były totalitaryzmy, wojny, wymuszone ucieczki i migracje oraz ogromne […]

Rzeczy i fakty – Bogusław Wolniewicz

Filozofia języka nie jest najprostszą – i najciekawszą, ale to moja subiektywna opinia – dziedziną. Intencje mówiącego, metafory czy nieostrość są skomplikowanymi zagadnieniami, które w praktyce wcale takimi się nie wydają. Jest to jednak dział filozofii bardzo ważny, zajmuje się bowiem tym, jak rozumiemy i tworzymy świat. Nie przypuszczałem, że będę recenzować książkę profesora Wolniewicza. […]

Georges Minois – Historia samotników

Książka francuskiego historyka to niesamowicie szczegółowe i ekstensywne studium jednego z podstawowych stanów, w jakich może znaleźć się człowiek. Samotność jest dla nas czymś negatywnym, czego istota stadna raczej nie szuka dobrowolnie. Jednocześnie jednak jest obecna przez niemal całe życie, nieunikniona, dlatego też nie powinno dziwić, że Minois poświęcił jej prawie 600 stron. Samotność to […]

Patrząc z ukosa – Slavoj Żiżek

Zanim jeszcze stał się jedną z twarzy współczesnej filozofii, a także jednym z najbardziej rozpoznawalnych głosów w debacie publicznej i najbystrzejszych obserwatorów naszej rzeczywistości, słoweński profesor próbował przybliżyć teorie Lacana nam, zwykłym śmiertelnikom. Że taki mediator jest niezbędny, przekonał się każdy, kto podjął próbę zrozumienia francuskiego psychoanalityka na własną rękę. To, że teraz możemy tak […]

O starzeniu się – Jean Amery

Starzenie się zaczyna się dużo wcześniej niż starość. Według autora wtedy, kiedy uświadamiamy sobie własną fizyczność, a przede wszystkim jej ograniczenia. Walka z czasem jest z góry przegrana, ale jak przekonuje Amery, nie znaczy to, że mamy przestać walczyć. Belgijski eseista napisał ten utwór w wieku 55 lat, kiedy jego ciało zaczęło „szwankować”. Przeglądając się […]

Geniusz kłamstwa – Francois Noudelmann

W swojej książce, poddającej analizie rozbieżności między życiem wielkich myślicieli a głoszonymi przez nich teoriami, Noudelmann wzywa do czegoś pozornie sprzecznego z naszą naturą – zaakceptowania, że kłamstwo również jest tej natury częścią. Porzucając moralny osąd nad tym społecznie potępianym zachowaniem, dowiemy się czegoś interesującego o najwybitniejszych umysłach w dziejach ludzkości, ale także o nas […]

Cztery przyszłości. Wizje świata po kapitalizmie – Peter Frase

Łatwiej wyobrazić sobie koniec świata niż koniec kapitalizmu – pisał nieodżałowany Mark Fisher w 2009 roku. W wydanej oryginalnie siedem lat później książce Peter Frase przekonuje, że jednak kilka fikcyjnych światów oparto na innych systemach gospodarczych. Prezentując dwie utopie i dwie dystopie, próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie: jak będzie wyglądać przyszłość po automatyzacji i zmianie […]

Rządzenie sobą i innymi – Michel Foucault

Niewielu filozofów było tak zafascynowanych władzą jak Michel Foucault. Zdrowie (również psychiczne), ekonomia czy seksualność to wszystko pola – jeśli mogę zapożyczyć termin od innego francuskiego myśliciela, Pierre’a Bourdieu – na których rozgrywa się nieustanna walka o władzę. Seria wykładów zebranych w tomie Rządzenie sobą i innymi poświęcona jest głównie parezji, która może okazać się […]