Herta jest kolejnym z demonów kobiecych, które po upadku pogaństwa zaliczono w poczet czarownic i uznano za istoty niosące wyłącznie zło. Z czasem zmarginalizowana i niemal zapomniana Herta kiedyś była zapewne potężną boginią. Śladów dawnej wielkości należy szukać w jej imieniu. Imię Herta wywodzi się od niemieckiego „Erthe” albo „Erde” – Ziemia. W skandynawskiej […]
Kategoria: mitologia skandynawska
Władysław Duczko „Moce wikingów” t. I „Światy i zaświaty wczesnośredniowiecznych Skandynawów”
Profesor Władysław Duczko jest specjalistą od archeologii Skandynawów, zwłaszcza epoki wikingów. Przez wiele lat pracował na szwedzkich uczelniach, prowadził także badania w najważniejszych dla tego okresu miejscach znajdujących się na terenie Szwecji – porcie Birka oraz starej Uppsali. Jego najnowsza książka nosi enigmatyczny tytuł „Moce wikingów”. Poświęcona jest temu, w co wierzyli średniowieczni skandynawscy wojownicy […]
Czarownice, cz.5: Białe Damy
Czas na kolejny odcinek cyklu o boginiach i demonicach, które w wyniku przemian religijnych i społecznych stały się czarownicami. Tym razem przyjrzymy się bliżej istotom, o których każdy z nas słyszał – Białym Damom. W świadomości potocznej funkcjonują jako duchy nawiedzające stare zamki. Nie brak ich także w Polsce. Swoją Białą Damę ma zamek […]
Czarownice, cz.4: Berchta i berchty
Do istot żeńskich, które przeszły podobną drogę, jak omawiane już w tym cyklu huldry i Frau Hölle, należy Berchta (zwana także Perchtą). W czasach pogańskich była czczona jako bogini, później chrześcijaństwo zepchnęło ją do rzędu demonów. Imię Berchta oznacza ‘jaśniejąca, świetlista’. Jest to przydomek używany w Skandynawii do określenia dwóch bogiń: Frei i Frigg. […]
Czarownice, cz.3: huldra
Za istotę pokrewną Hölle uznaje się w skandynawskim folklorze huldrę. Jej nazwa wywodzi się z języka norweskiego i oznacza „ukrytą”. W Szwecji znano ją pod imieniem skosgrå – duch lasu lub Talemaja – sosnowa pani. Mężczyźni z tego rodzaju określani są starogermańskim mianem huldrekall.
Czarownice, cz.2: Hölle – bogini o dwóch twarzach
Wiele dawnych germańskich bóstw kobiecych po nastaniu chrześcijaństwa zostało zdegradowanych do roli czarownic i obdarzonych wyłącznie negatywnymi cechami. Jedną z nich jest Hölle. O tej postaci opowiada baśń braci Grimm. W polskim tłumaczeniu jej tytuł brzmi „Pani Zima” lub „Pani Zamieć”, a w oryginale „Frau Hölle”.
Czarownice
Poprzedni artykuł poświęcony był tajemniczym wölwom. Jak już pisałam, Skandynawowie uważali, że czary kobiece są potężniejsze od męskich i szanowali kobiety nimi władające. Jednak po upadku pogańskiej religii i wprowadzeniu chrześcijaństwa wölwy (i nie tylko one) zaczęto określać mianem czarownic. Uważano je za służki diabła. Taki sam los spotkał szamanki, kapłanki dawnych bóstw, same boginie, […]
Wölwy
Pierwsze skojarzenie związane z wölwami to „Wieszczba Wölwy” – najbardziej znana z pieśni „Eddy poetyckiej”. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej tym tajemniczym postaciom. Jak to zwykle w mitologii bywa, sporo na ich temat mówi już sama nazwa. Wölwa to wiedząca, wieszczka, dosłownie: „kobieta dzierżąca magiczną różdżkę”. Inna etymologia wywodzi to określenie od słowa […]