Magazyn kulturalno- literacki
Zagrzeb, rok 2009. Niespełna szesnastoletni główny bohater, którego imienia nie poznajemy, ucieka z zakładu poprawczego – tak zaczyna się trudna i trochę dziwna powieść Tomislava Zajeca, prozaika i dramaturga chorwackiego, przedstawiciela młodego pokolenia. Ozi, współtowarzysz ucieczki, mówi: „Jedziemy do lunaparku”. Od tej pory wszystko już będzie dziwne, oniryczne, odrobinę surrealistyczne, chociaż osadzone w konkretnych realiach […]
Niedawno wydany esej Dubravki Ugrešić jest interesującą propozycją z wielu powodów. Możemy odczytać go jako quasi-manifest z pogranicza teorii kultury i socjologii. Istotny wydaje się również kontekst (post)jugosłowiański, określający przede wszystkim znaczenie titoizmu dla tamtejszej kultury. Na uwagę zasługują wątki autobiograficzne, podmiotowy sposób prowadzenia narracji, świadomie eksponowany subiektywizm. Jednym słowem, Kultura karaoke Ugrešić pozostaje w […]
Dziennik Marcelego Najdera, zasłużonego żydowskiego farmaceuty, który przed wojną stawiał pierwsze kroki w zawodzie, to świadectwo Zagłady, ale i zapis długiej, przytłaczającej drogi do ocalenia. Ktoś mógłby powiedzieć: kolejny zapis, kolejne świadectwo. W istocie, diarystyka holocaustowa posiada bardzo liczne reprezentacje, ukazujące różnorodność doświadczeń tego tragicznego czasu. Pojawiają się w nich również zbieżności, powtarzające się motywy, […]
Widziałem ją tej nocy to powieść, która świetnie nadawałaby się na film. Zwarta, opowiedziana z perspektywy pięciorga bohaterów fabuła, opleciona wokół tragicznego losu niezwykłej kobiety i ważnych dla niej mężczyzn, mogłaby zainteresować niejednego hollywoodzkiego reżysera. Lektura z pewnością też nie zawiedzie czytelników, dla których opowieści o wojnie, miłości, śmierci i pożądaniu nigdy nie jest za wiele. […]
Z czym kojarzy się przeciętnemu białemu człowiekowi Afryka? Obrazy z pierwszych stron gazet oraz gorące newsy telewizyjne i internetowe nie dają nam wyboru – skojarzenie jest jednoznaczne: wychudzone dzieci z wielkimi brzuchami od głodu, obrzezane kobiety, walczący w niekończących się wojnach mężczyźni. Wszyscy chorzy na AIDS. Widoczek taki wzbogacony jest oczywiście jeszcze o tło: piasek, […]
Reportaż Przyjdzie Mordor i nas zje wystarczy tylko wziąć do ręki, żeby wiedzieć, że jest to książka nie byle jaka. Nie dość, że tytuł, to jeszcze okładka nietypowa, bo surowe mięso, kiczowate kwiatki, sowiecki, betonowy tytan rzucający w dal pierogiem, krwiożercze wołgi – wygląda niepoważnie, ale i odważnie. Zaciekawienie jest tym większe, że Ziemowit Szczerek […]
Gdyby osiąść na mieliźnie niewyrafinowanych skojarzeń i stereotypów, Bośnia i Hercegowina wciąż byłaby synonimem konfliktu, biedy, szaleństwa. Nie byłoby trudno wyznaczyć granicę pomiędzy nimi a nami, bo jeżeli u nich pod koniec XX wieku – kiedy dzieci grały już w gry komputerowe, a nastolatki oglądały MTV – możliwa była rzeź na taką skalę, to oni […]
Z wód Adriatyku wystaje nieduża, kamienista wyspa. Nikt tam nie mieszka. Nic tam nie rośnie. Nie ma na niej słodkiej wody. Jest Nagą Wyspą – najokrutniejszym więzieniem Jugosławii.We wstępie do „Nagiej Wyspy” Adam Michnik pisze, że obraz Jugosławii, jaki mieliśmy w Polsce jest niepełny i zakłamany. I rzeczywiście. Z szarej Polski z zazdrością spoglądaliśmy na […]