Napływ skandynawskich kryminałów na polski rynek wydawniczy trwa nieprzerwanie. W Czarnej Serii wydawnictwa Czarna Owca ukazała się książka Camilli Ceder „Babilon”. Autorka pochodzi ze Szwecji, mieszka w Göteborgu i tam też toczy się akcja jej kryminałów. Jest kuratorem i pracownikiem socjalnym. Debiutowała w 2009 r. powieścią „Śmiertelny chłód”, pierwszą z cyklu, którego głównymi bohaterami są Christian Tell, komisarz policji i Seja Lundberg, dziennikarka.
„Babilon” to druga część serii. W Göteborgu dochodzi do brutalnego morderstwa. Ofiary to profesor archeologii Ann – Marie Karpov i jej student Henrik Samuelsson. Motyw i sprawca początkowo wydaje się oczywisty. Henrik był związany z Rebeccą Nykvist i zdradzał ją ze swoją nauczycielką. A Rebecca miała już w przeszłości problemy z patologiczną zazdrością, czego doświadczyli na własnej skórze jej byli partnerzy. Jednak im dalej w las, tym więcej drzew. Niespodziewanie wypływa sprawa niezwykle cennych eksponatów, skradzionych w czasie wojny z muzeum w Bagdadzie, w których posiadanie nielegalnie weszli Henrik i Ann – Marie. Sprawa przestaje być tak oczywista, jak się na początku wydawało. Christian Tell i jego zespół będą musieli się sporo natrudzić, by odnaleźć sprawcę i ustalić motywy, jakimi się kierował.
„Babilon” jest reklamowany jako powieść „dla wielbicieli Camilli Läckberg” i rzeczywiście obie autorki sporo łączy i nie da się uciec od ich porównania. Rozpoczynając od rzeczy oczywistych (obie noszą imię Camilla i pochodzą ze Szwecji), istnieje wiele podobieństw w strukturze powieści. Autorki osadzają akcje w miejscach, które doskonale znają. W przypadku Läckberg jest to Fjällbacka, u Ceder – Göteborg. Podobny jest także duet głównych bohaterów – policjant i pisarka/dziennikarka. U obu pojawia się też charakterystyczny w ogóle dla skandynawskich kryminałów podział na dwie linie czasowe. Morderstwo jest powiązane ze sprawami z przeszłości. U Ceder nie ma wielkiej luki czasowej, jest kilka miesięcy różnicy między akcją współczesną (rozpoczyna się w maju 2008 r.), a retrospekcjami (wrzesień 2007 r., Istambuł). Akurat ten ostatni wątek niespecjalnie mi się w „Babilonie” podobał. Kultura turecka jest dość często opisywana w polskiej literaturze i autorce, w moim odczuciu, nie udało się oddać szczególnego pulsu Istambułu. Nie zapachniało Orientem.
Co odróżnia Ceder od Läckberg? Przede wszystkim skoncentrowanie na skomplikowanych relacjach międzyludzkich. W „Babilonie” na plan pierwszy wysuwa się zazdrość i powiązana z nią miłość, która, oczywiście w różnych swych aspektach, dotyka niemal wszystkich bohaterów. Tkwią lub próbują się wyzwolić z jej okowów. Autorka ma wyjątkowo bystre oko, jeżeli chodzi o opisywanie ludzkich postaw, słabości i lęków. To duży walor jej twórczości.
Podstawowa intryga w każdym kryminale i rozwiązanie zagadki: „Kto zabił?” też jest poprowadzona całkiem ciekawie, a oczywiste i mniej oczywiste tropy prowadzą na manowce. Choć główny motyw – zazdrość – pozostaje ten sam. Nawet niezbyt ciekawy wątek tureckich retrospekcji okazał się istotny z innych powodów niż się na początku wydawało. Ja się zdziwiłam rozwiązaniem zagadki i to mnie, jako czytelnika lubiącego niespodzianki, cieszy.
„Babilon” Camilli Ceder zapewnia ciekawą kryminalną intrygę połączoną z wnikliwą analizą ludzkich charakterów. Minusem jest nierówny rytm narracji. Przez chwilę akcja rwie na oślep do przodu, by na następnych stronach powiało monotonią. C. Ceder ma z pewnością potencjał, by być bardzo dobrą autorką kryminałów, ale w „Babilonie” nie został on do końca wykorzystany.
Barbara Augustyn
Autor: Camilla Ceder
Tytuł: „Babilon”
Wydawnictwo: Czarna Owca
Liczba stron: 420
Data wydania: 2012
