Bardzo współczesne opowiadania o bardzo współczesnych ludziach.

Bardzo współczesne opowiadania o bardzo współczesnych ludziach – recenzja „Czy jest ktoś, kto cię kocha?” Kalina Terzijskiego

czy-jest-ktos-kto-cie-kocha-9788364887222Za wydany w Bułgarii w 2011 roku zbiór szesnastu opowiadań „Czy jest ktoś, kto cię kocha?” Kalin Terzijski (ur. 1970) został wyróżniony nagrodą literacką Unii Europejskiej. Polski przekład książki ukazał się w roku 2015 nakładem wydawnictwa Książkowe Klimaty.

Bohaterowie utworów Terzijskiego to przechodnie, których codziennie mijamy w zaułkach, na drogach i przedmieściach; ludzie jakby wycięci z codziennych gazet, wyciągnięci z samiutkiego środka zatłoczonej ulicy miasta X, pogubieni, samotni i niezwykle prawdziwi. Ich historie snuje jeden i ten sam narrator, patrzący na te przysypane ironiczną rozpaczą serca okiem znawcy zawikłanej ludzkiej psychiki, nie ośmielając się jednak wchodzić w szczegóły życia wewnętrznego każdego z opisywanych bohaterów.

Zaczął się przyzwyczajać do samotności, wypełniając ją starannie poukładanym istnieniem. Czytał książki, rozwiązywał krzyżówki i spacerował z psem (s. 121).

„Czy jest ktoś, kto cię kocha?” to swoista esencja poczucia braku sensu, które dziś staje się już prawie epidemią. Nie ma sensu, bo nie ma miłości. Zdanie jest bardzo proste, choć niekoniecznie przekładalne na codzienność. Pojawia się też satyra na próżność i szpan nowobogackich, strojących się w kolorowe piórka pustki, jak również i gniew na oszukańcze obietnice życia, odkrywane przez bohaterów w ostatnim, pergaminowym i przezroczystym okresie tegoż. Terzijski zadaje również pytanie o celowość strachu przed życiem i posłuszeństwa wobec jego zasad – jakie mają one znaczenie w obliczu nieuniknionej dla każdego śmierci i kresu?

Zastanawiam się, dlaczego w ogóle człowiek – wiedząc, że tak czy inaczej umrze – boi się różnych głupich rzeczy… i przykłada się do różnych głupich rzeczy… dlaczego się kąpie… skoro umrze? Dlaczego obcina sobie paznokcie? Dlaczego robi głupstwa? Dlaczego boi się żmij i bezrobocia? Przecież umrze. Do cholery. Ja tam lubię tylko pełzać. Pić i pełzać! (s. 139)

Dlatego idąc, patrzę na wszystko tak, jakby było niczym. Wydaje się to trudne, ale nieświadomie wszyscy tak codziennie robimy (s. 25).

Nasze życie mija na mówieniu jednych i tych samych rzeczy. Dziwne pokolenie patałachów, którzy nie chcą zrobić w swoim życiu nic ważnego (s.10).

Autor doskonale zna psychikę współczesnego człowieka, jego lęki i pragnienia, o ciemnej ludzkiej stronie pisze zaś językiem podszytym ironią, satyrą i zadumą. Stosuje narrację trzecioosobową, by uciec od dramatyzmu, jaką niesie ta prowadzona w osobie pierwszej. Zdawać by się mogło, iż jest to zabieg celowy, gdyż ta druga opcja mogłaby doprowadzić czytelnika na skraj pewności, że to, co otrzymuje w życiu jako miłość, jest wszystkim innym poza nią samą. Z opowiadań Terzijskiego nie dowiadujemy się niczego nowego poza tym, co od dawna siedzi nam w głowach i razem z krwią krąży w naszych żyłach. To takie zwięzłe przypomnienie tego, o czym boimy się mówić na głos. Bo o rozpaczy, samotności, braku poczucia sensu, tak mocno zakorzenionym w życiu współczesnego człowieka, nikt przecież nie ośmiela się mówić głośno i otwarcie.
Jednym słowem: opowiadania do wielokrotnego czytania. I do przemyślenia, oczywiście.

Minione lata nauczyły ich, że trzeba żyć. Co będziesz robił i co ci się przydarzy, co czujesz i co przeżywasz – to nie ma znaczenia. Byli przekonani, że powinni żyć długo, najdłużej jak się da, mimo wszystko. I żyli (s. 53).

Idę i nie mogę się zatrzymać, bo kiedy człowiek jest pełen rozpaczy i zatrzyma się, to umiera (s. 60).

Dorota Słapa

Autor: Kalin Terzijski
Tytuł: Czy jest ktoś, kto cię kocha?
Ilość stron: 202
Wydawnictwo: Książkowe Klimaty
Ocena: 5/5

About the author
Dorota Słapa
Dorota Słapa. Rocznik 1984. Iranistka z wykształcenia i zamiłowania. Absolwentka Wydziału Orientalistycznego UJ. Doktorantka historii Iranu na Uniwersytecie Teherańskim. Tłumaczka języka perskiego. Skoncentrowana przede wszystkim na współczesnej literaturze perskiej, którą pragnie przybliżać polskiemu czytelnikowi. Jej przekłady ukazały się m.in. w „Biuletynie Iranistycznym” (nr.1/2010) oraz na stronach: www.literaturaperska.com i www.artpapier.com Artykuły poświęcone twórczości irańskich pisarek, takich jak: Zoja Pirzad, Fariba Vafi i Goli Taraghi publikowała m.in. na perskojęzycznej stronie: www.antropology.ir oraz w „Oriencie” nr.1(13)2013. Obecnie pracuje nad przekładem zbioru opowiadań "My jesteśmy tutaj” autorstwa kurdyjskiego pisarza, Beroża Akreji. Pisze poezje po persku i po polsku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *