Wszystkie wpisy autorstwa: Joanna Bierejszyk

Joanna Bierejszyk – Dzieci są złe

Rok 1994. NATO nieśmiało zaczyna interweniować w Bośni, ja kończę pierwszą klasę podstawówki, a Zielone Żabki nagrywają taśmę Dzieci są złe. Przypadek? Tak sądzę. Nie da się jednak ukryć, że dzieciństwo w latach 90. było jakieś niespokojne, może nawet bardziej niż teraz, pomimo nieporównywalnie mniejszego pola rażenia środków masowego przekazu. W Polsce nowe porządki, ZSRR […]

Renata Salecl – Tyrania wyboru

Nie jest dobrze, gdy ktoś nam życzy, byśmy żyli w ciekawych czasach. Jakby na przekór temu powiedzeniu, mnożą się rozmaite teorie mające wyjaśniać mechanizmy współczesności. Teorie tyleż idiograficzne, co performatywne. Nauki społeczne i humanistyczne obfitują w teksty diagnozujące naszą kulturę, cywilizację, poszczególne pokolenia, czasy różnorakiej zarazy. Bodźców dostarcza publicystyka, powołując do życia (zwykle pochopnie) nowe […]

Najbardziej niebieskie oko – Toni Morrison

Amerykańska noblistka, Toni Morrison, zadebiutowała powieścią Najbardziej niebieskie oko w 1970 roku. W Polsce właśnie doczekaliśmy się przekładu i wydania w Świecie Książki tej – na co trafnie wskazuje nazwa serii – mistrzowskiej prozy. Najbardziej niebieskie oko kreśli krąg tematyczny i wyznacza styl, który znamy z późniejszych (a w Polsce: wcześniejszych) powieści autorki. Przede wszystkim […]

Tomislav Zajec – Lunapark

Zagrzeb, rok 2009. Niespełna szesnastoletni główny bohater, którego imienia nie poznajemy, ucieka z zakładu poprawczego – tak zaczyna się trudna i trochę dziwna powieść Tomislava Zajeca, prozaika i dramaturga chorwackiego, przedstawiciela młodego pokolenia. Ozi, współtowarzysz ucieczki, mówi: „Jedziemy do lunaparku”. Od tej pory wszystko już będzie dziwne, oniryczne, odrobinę surrealistyczne, chociaż osadzone w konkretnych realiach […]

Jennifer Teege, Nikola Sellmair – Amon. Mój dziadek by mnie zastrzelił

Amon. Mój dziadek by mnie zastrzelił,książka autorstwa dwóch Niemek – Jennifer Teege i Nikoli Sellmair, to kompilacja reportażu i autobiografii. Od razu zaznaczam, że niezwykła. W przejmujący sposób przeplata się w niej niezabliźniona historia stosunków niemiecko-żydowskich z indywidualną, a zarazem uniwersalną biografią porzuconej córki, kobiety o niepewnej tożsamości. Punkt wyjścia wspomnień Jennifer Teege wydaje się […]

Qanta A. Ahmed – W kraju niewidzialnych kobiet

Wydane przez Wielką Literę wspomnienia Qanty Ahmed wpisują się w dość popularny nurt pisarstwa o sytuacji kobiet w krajach arabskich. Pisane z zewnątrz i od wewnątrz – z perspektywy obserwatorek i uczestniczek, ofiar kulturowej opresji, ujawniają dramatyczne doświadczenia muzułmanek, ale też – uwięzionych tu jak w pułapce – kobiet Zachodu. Świadectwa te systematycznie kształtują obraz […]

Kai Strittmatter – Stambuł. Gdzie Europa spotyka Azję

Nie należy oceniać książki po okładce. W sprzeczności z tą czytelniczą etyką pozostaje fakt, że pierwsze wrażenie warunkuje sposób lektury – a w przypadku reportażu Kaia Strittmattera dostajemy podwójny komunikat. Stambuł. Gdzie Europa spotyka Azję okładką i tytułem przywodzi na myśl przewodnik turystyczny, jeśli zaś spojrzymy na wydawcę (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego), możemy sobie po tej […]

Dubravka Ugrešić – Kultura karaoke

Niedawno wydany esej Dubravki Ugrešić jest interesującą propozycją z wielu powodów. Możemy odczytać go jako quasi-manifest z pogranicza teorii kultury i socjologii. Istotny wydaje się również kontekst (post)jugosłowiański, określający przede wszystkim znaczenie titoizmu dla tamtejszej kultury. Na uwagę zasługują wątki autobiograficzne, podmiotowy sposób prowadzenia narracji, świadomie eksponowany subiektywizm. Jednym słowem, Kultura karaoke Ugrešić pozostaje w […]