John Irving tytułem swojej najnowszej powieści obiecuje spacer/podróż pełną zagadek i niewyjaśnionych wydarzeń. „Aleja tajemnic” prowadzi nas przez życie niezwykłego bohatera – Juana Diega Guerrera. To „dziecko śmietnika”, które zostało znanym na świecie pisarzem. Amerykański sen „od pucybuta do milionera” po irvingowsku przerobiony i odwrócony, pełen nietuzinkowych postaci i zdarzeń.
Powieść ta pełna jest typowych dla autora zabiegów literackich, protagonistów, motywów. Znajdziemy tu wszystko, za co kochamy Irvinga. Po pierwsze więc balansowanie na granicy autobiografizmu, bo przecież jest to książka o pisarzu i pisaniu, o spotkaniach z czytelniczkami („Czytają przede wszystkim kobiety”!) i wieczorach autorskich, na których pytania zadają niedouczeni dziennikarze. Po drugie zaś „Aleja tajemnic” to kalejdoskop Innych. Już sam główny bohater to niezwykła figura: wychowany na meksykańskim śmietniku był znany jako czytelnik, do którego książki dostarczali zakonnicy. On sam często tłumaczył słowa niewyraźnie mówiącej siostry, która czytała w myślach ludzi i zwierząt. Gdy umiera ich matka (podczas mycia świętej figury Maryi z Guadelupe), dzieci przenoszą się do cyrku (kolejny ulubiony motyw pisarza!). Ostatecznie jednak Juan Diego tworzy dom i rodzinę z transwestytą Flor oraz byłym zakonnikiem Eduardem.
Protagonistę poznajemy w momencie podróży, która całkowicie dezorganizuje przyjmowanie przez niego leków. Na dodatek spotyka on dwie tajemnicze kobiety, przedstawiające się jako matka i córka – z impetem wchodzą w jego życie, wywracając codzienność i monotonię do góry nogami. Ich postaci nie odbijają się w lustrach ani nie znajdują się na fotografach. Juan Diego żyje gdzieś na granicy jawy i snu, ale przede wszystkim przeszłości oraz teraźniejszości. To one mieszają mu się podczas drzemek. Wspomnienia wracają i stają się niemal namacalne.
„Aleja tajemnic” to także powieść o religii i wierze. Irving – słowami swoich bohaterów – dyskutuje i spiera się na temat kościoła katolickiego, jego dogmatów i błędów. Znaleźć tu można i zarzuty wobec Jana Pawła II czy Benedykta XVI, i kontrargumenty dla zakazu aborcji czy stosowania antykoncepcji, ale także piękne opisy cudów i ich wpływu na ludzi wierzących.
Jednak ostatnia powieść autora „Świata według Garpa” to dla mnie przede wszystkim tekst o miłości. Brzmi banalnie, ale wydaje mi się, że to główny temat wszystkich książek Irvinga. I w tej także znajdziemy ten nostalgiczny, słodko-gorzki nastrój towarzyszący codzienności, w którym bez trudu odnajdziemy przesłanie, że każdy jest wart bycia kochanym, że dzieciństwo i wspomnienia dają siłę, kształtują tożsamość.
Tytuł: „Aleja tajemnic”
Autor: John Irving
Tłumaczenie: Magdalena Moltzan-Małkowska
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data wydania: 12 stycznia 2016
